ทรัพยสินใดบ้างที่สามารถนำมาจำนองได้ (ละเอียดนิดนึง)

ทรัพย์สินที่จำนองได้

LSPK Law Center

ทรัพย์สินใดบ้างที่สามารถนำมาจำนองได้ ?

ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ลักษณะ ๑๒ จำนอง หมวดที่ ๑ หลักทั่วไป

                มาตรา ๗๐๓  อันอสังหาริมทรัพย์นั้นอาจจำนองได้ไม่ว่าประเภทใด ๆ

            สังหาริมทรัพย์อันจะกล่าวต่อไปนี้ก็อาจจำนองได้ดุจกัน หากว่าได้จดทะเบียนไว้แล้วตามกฎหมาย คือ

(๑)   เรือมีระวางตั้งแต่ห้าตันขึ้นไป

(๒)  แพ

(๓)   สัตว์พาหนะ

(๔)  สังหาริมทรัพย์อื่น ๆ ซึ่งกฎหมายหากบัญญัติไว้ให้จดทะเบียนเฉพาะการ

ดังนั้นทรัพย์สินที่สามารถนำมาจำนองได้จึงจำแนกได้เป็น ๒ ประเภทคือ

๑.      อสังหาริมทรัพย์

๒.      สังหาริมทรัพย์บางประเภทที่ได้จดทะเบียนไว้แล้ว

อสังหาริมทรัพย์

            มาตรา ๑๓๙  อสังหาริมทรัพย์ หมายความว่า ที่ดินและทรัพย์อันติดอยู่กับที่ดินมีลักษณะเป็นการถาวรหรือประกอบเป็นอันเดียวกับที่ดินนั้น และหมายความรวมถึงทรัพย์สิทธิอันเกี่ยวกับที่ดิน หรือทรัพย์อันติดอยู่กับที่ดินหรือประกอบเป็นอันเดียวกับที่ดินนั้นด้วย

            อสังหาริมทรัพย์ ตามมาตรา ๑๓๙ นั้นสามารถจำแนกได้เป็น

๑.     

หลักการจำ : ที่ดิน ,ทรัพย์ติดฯ , ทรัพย์ประกอบฯ  และ ทรัพยสิทธิฯ นะครับ

ที่ดิน

๒.      ทรัพย์อันติดอยู่กับที่ดินมีลักษณะเป็นการถาวร      

๓.      ทรัพย์อันประกอบเป็นอันเดียวกับที่ดิน

๔.      ทรัพยสิทธิเหนือ ๑,๒,๓

 “ที่ดิน” สามารถจำแนกได้ออกเป็น

๑.      ที่ดินมีโฉนด (ตระกูลโฉนดคือ ที่ดินมีโฉนด (น.ส. ๔) ,ที่ดินมีโฉนดแผนที่,ที่ดินมีโฉนดตราจอง ,ที่ดินมีตราจองว่าได้ทำประโยชน์แล้ว)

๒.      ที่ดินมีเพียงสิทธิครอบครอง

                สำหรับที่ดินตระกูลโฉนดนั้นไม่มีปัญหาเพราะสามารถจำนองได้ โดยนำโฉนดไปจดทะเบียนจำนอง ปัญหาว่าที่ดินมีเพียงสิทธิครอบครองจะจำนองได้หรือไม่ ?

                พระราชบัญญัติให้ใช้ประมวลกฎหมายที่ดิน มาตรา ๙ บัญญัติว่า “ที่ดินที่ได้รับคำรับรองจากนายอำเภอ ว่าได้ทำประโยชน์แล้วให้โอนกันได้”  จากผลของมาตรานี้ทำให้ที่ดินที่มีหนังสือรับรองการทำประโยชน์เท่านั้นที่จะทะเบียนจำนองได้ ดังนั้นที่ดินที่จำนองได้ต้องเป็นที่ดินที่มีโฉนด หรือ น.ส.๓[1]

                สำหรับทรัพย์ติดกับทีดินมีลักษณะเป็นการถาวร เช่น ตึก บ้าน โรงเรือน ก็อาจจำนองได้แม้ว่าจะไม่มีทะเบียนกรรมสิทธิ์เหมือนที่ดินก็ตาม[2]

                สำหรับทรัพยสิทธิอันเกี่ยวกับที่ดินหรือทรัพย์ติดนั้นต้องพิจารณาเป็นกรณี ๆ ไป เพราะทรัพยสิทธิที่จำนองได้ต้องเป็นทรัพยสิทธิที่ไม่มีลักษณะเป็นการเฉพาะตัว กล่าวคือสามารถโอนให้แก่กันได้ เพราะหากจำนองทรัพย์สินที่ไม่สามารถโอนให้แก่กันได้เมื่อมีความจำเป็นต้องบังคับจำนองก็ไม่อาจขายทอดตลาดทรัพย์สินเช่นว่านั้นได้ ดังนี้ สิทธิอาศัยตามมาตรา ๑๔๐๔ และภาระติดพันในอสังหาริมทรัพย์ตามมาตรา ๑๔๓๑ ไม่สามารถนำมาจำนองได้

ปัญหาว่าสิทธิการเช่าสามารถนำมาจำนองได้หรือไม่ ?

                                มาตรา ๑๒๙๘ บัญญัติว่า “ทรัพยสิทธิทั้งหลายนั้น ท่านว่าจะก่อตั้งขึ้นได้แต่ด้วยอาศัยอำนาจในประมวลกฎหมายนี้หรือกฎหมายอื่น

                สิทธิการเช่าเป็นสิทธิที่เกิดจากสัญญาตามมาตรา ๕๓๗  ซึ่งบัญญัติว่า “อันว่าเช่าทรัพย์สินนั้น คือสัญญาซึ่งบุคคลคนหนึ่งเรียกว่าผู้ให้เช่า ตกลงให้บุคคลอีกคนหนึ่ง เรียกว่าผู้เช่าได้ใช้หรือได้รับประโยชน์ในทรัพย์สินอย่างใดอย่างหนึ่งชั่วระยะเวลาอันมีจำกัด และผู้เช่าตกลงจะให้ค่าเช่าเพื่อการนั้น”  ดังนั้นโดยสภาพสิทธิการเช่าจึงไม่ใช่ทรัพยสิทธิจึงนำมาจำนองไม่ได้ แม้มาตรา ๕๖๙[3] จะบัญญัติว่าให้สิทธิการเช่าไม่ระงับแม้จะมีการโอนกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินซึ่งให้เช่าก็ตาม และอีกประการหนึ่งคือสิทธิการเช่ามีลักษณะเป็นการเฉพาะตัวหากไม่ได้ตกลงกันเอาไว้ผู้เช่าจะนำทรัพย์ดังกล่าวไปให้เช่าช่วงหาได้ไม่[4]

                แต่ตามพระราชบัญญัติการเช่าอสังหาริมทรัพย์เพื่อพาณิชยกรรมและอุตสาหกรรม พ.ศ.๒๕๔๒ มาตรา ๖ ให้นำสิทธิการเช่าตามพระราชบัญญัติดังกล่าวไปจำนองประกันการชำระหนี้ได้ กรณีนี้มีความเห็นของกรมที่ดินดังนี้

เรื่องที่ ๑๑         ขอจดทะเบียนจำนองสิทธิการเช่า                                           สารบบ   จังหวัด  ๑๐๘๑๘
เจ้าของเรื่อง     กลุ่มพิจารณาปัญหาข้อหารือและร้องเรียน    ส่วนมาตรฐานการจดทะเบียนฯ
ประเด็นปัญหา  สิทธิการเช่าที่ดินเพื่อใช้เป็นที่อยู่อาศัยซึ่งได้จดทะเบียนสิทธิการเช่าไว้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์  สามารถนำไปจดทะเบียนจำนองได้หรือไม่
ข้อกฎหมาย  ๑.  ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์  มาตรา  ๑๓๙,  ๗๐๓  และ  ๑๒๙๘
                     ๒.  ประมวลกฎหมายที่ดิน  มาตรา  ๗๑
ความเห็นกรมที่ดิน    ทรัพย์สินที่สามารถนำไปจำนองได้นั้น  ได้แก่  อสังหาริมทรัพย์ไม่ว่าประเภทใด ๆ และสังหาริมทรัพย์บางอย่างตามที่ระบุไว้ในมาตรา  ๗๐๓  แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์  แต่ทรัพย์สินที่ต้องจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ตามมาตรา ๗๑ แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน  จะต้องเป็นอสังหาริมทรัพย์เท่านั้น  และตามมาตรา  ๑๓๙  แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์  ได้ให้คำจำกัดความของคำว่า “อสังหาริมทรัพย์”  ไว้ว่าหมายถึง ที่ดินและทรัพย์อันติดอยู่กับที่ดินที่มีลักษณะเป็นการถาวรหรือประกอบเป็น อันเดียวกับที่ดินนั้น  และหมายความรวมถึงทรัพยสิทธิอันเกี่ยวกับที่ดินหรือทรัพย์อันติดอยู่กับ ที่ดินหรือประกอบเป็นอันเดียวกับที่ดินนั้นด้วย  ซึ่งทรัพยสิทธิอันเกี่ยวกับที่ดินที่จะถือว่าเป็นอสังหาริมทรัพย์นั้นจะต้อง ก่อตั้งขึ้นโดยกฎหมายเท่านั้น  บุคคลจะก่อตั้งขึ้นเองโดยนิติกรรมไม่ได้ตามนัยมาตรา ๑๒๙๘ แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ แต่สิทธิการเช่าเป็นสิทธิซึ่งเกิดจากสัญญา  ที่ผู้ให้เช่าตกลงให้ผู้เช่าได้ใช้  หรือได้รับประโยชน์ในทรัพย์สินอย่างใดอย่างหนึ่งชั่ว ระยะเวลาอันมีจำกัด   และผู้เช่าตกลงจะให้ค่าเช่าเพื่อการนั้น  (ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา  ๕๓๗)  เป็นสิทธิที่บังคับเอาแก่บุคคลให้กระทำการ  หรือมิให้กระทำการอย่างใดอย่างหนึ่งมิได้มุ่งถึงตัวทรัพย์สินที่เช่า   สิทธิการเช่าจึงเป็น บุคคลสิทธิ มิใช่ทรัพยสิทธิอันเกี่ยวกับที่ดินที่ถือว่าเป็นอสังหาริมทรัพย์ที่จะนำไปจด ทะเบียนจำนองได้  เว้นแต่มีกฎหมายบัญญัติไว้เป็นการเฉพาะ เช่น  พระราชบัญญัติการเช่าอสังหาริมทรัพย์เพื่อพาณิชยกรรมและอุตสาหกรรม  พ.ศ.  ๒๕๔๒   มาตรา  ๖   ที่บัญญัติให้สิทธิการเช่าอสังหาริมทรัพย์เพื่อพาณิชยกรรมและอุตสาหกรรมตามพระราชบัญญัตินี้ สามารถนำไปจดทะเบียนจำนองได้  ดังนั้น  พนักงานเจ้าหน้าที่จึงไม่สามารถรับจดทะเบียนจำนองสิทธิการเช่าที่ดินที่ได้จดทะเบียนสิทธิการเช่าไว้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ได้  

กลุ่มพิจารณาปัญหาข้อหารือและร้องเรียน
ส่วนมาตรฐานการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรม  สำนักมาตรฐานการทะเบียนที่ดิน
กุมภาพันธ์  ๒๕๔๘

สังหาริมทรัพย์

            มาตรา ๑๔๐  สังหาริมทรัพย์ หมายความว่า ทรัพย์สินอื่นนอกจากอสังหาริมทรัพย์ และหมายความรวมถึงสิทธิอันเกี่ยวกับทรัพย์สินนั้นด้วย

                สังหาริมทรัพย์โดยทั่วไปไม่สามารถนำมาจำนองได้ เว้นแต่จะเป็นสังหาริมทรัพย์ตามที่บัญญัติไว้ในมาตรา ๗๐๓ วรรคสอง อันได้แก่ เรือ แพ สัตว์พาหนะ และสังหาริมทรัพย์อื่นซึ่งกฎหมายบัญญัติให้จดทะเบียนเฉพาะการ

                “เรือ” ต้องเป็นเรือที่มีระวางตั้งแต่ห้าตันขึ้นไป ต้องพิจารณาตามพระราชบัญญัติเรือไทย

                “แพ” คือแพที่มีคนอยู่อาศัย

                “สัตว์พาหนะ” มี ๖ ชนิด ตามพระราชบัญญัติสัตว์พาหนะ พ.ศ. ๒๔๘๒ อันได้แก่ ช้าง ม้า โค กระบือ ลา ล่อ

                ซึ่งทั้งเรือ แพ และสัตว์พาหนะที่กล่าวมาข้างต้นจะจำนองได้ต้องปรากฏว่าได้มีการจดทะเบียนไว้แล้วตามกฎหมาย (วรรคสอง ตอนท้าย)

                “สังหาริมทรัพย์ที่ให้จดทะเบียนเฉพาะการ” ปัจจุบันได้แก่ เครื่องบิน ตามพระราชบัญญัติการเดินอากาศ พ.ศ. ๒๔๙๗,  เครื่องจักร ตามพระราชบัญญัติจดทะเบียนเครื่องจักร พ.ศ. ๒๕๑๔  และรถยนต์ ตามพระราชบัญญัติรถยนต์ พ.ศ. ๒๕๕๑  และที่สำคัญดังที่กล่าวมาแล้วคือสิทธิการเช่าซึ่งเป็นสังหาริมทรัพย์อย่างหนึ่งตามมาตรา ๑๔๐ ก็สามารถนำมาจำนองได้เช่นกัน

ข้อสังเกต

            การจดทะเบียนบางอย่างไม่ใช่ทะเบียนกรรมสิทธิ์หรือทะเบียนเฉพาะการเช่น การจดทะเบียนอาวุธปืน ซึ่งเป็นเพียงทะเบียนควบคุม หรือการจดทะเบียนสมรสที่เป็นเพียงการแสดงถึงความเป็นสามีภริยา ดังนั้นจึงนำภริยาไปจำนองเพื่อให้เขานำไปขายทอดตลาดไม่ได้นะครับ แม้จะมีทะเบียนสมรสก็ตาม ( ฮ่า ๆ  เล่นเอา ฮา )

	สรุปสาระสำคัญ ทรัพย์สินที่อาจจำนองได้มีดังนี้ Ø อสังหาริมทรัพย์ ·        ที่ดินโฉนด ·        ที่ดิน น.ส.๓ Ø สังหาริมทรัพย์ ·        สังหาริมทรัพย์บางประเภท o เรือระวางห้าตันขึ้นไป o แพ o สัตว์พาหนะ ·        สังหาริมทรัพย์จดทะเบียนเฉพาะการ o เครื่องบิน o เครื่องจักร o รถยนต์ ·        สิทธิการเช่าตามพระราชบัญญัติการเช่าอสังหาริมทรัพย์เพื่อพาณิชยกรรมและอุตสาหกรรม พ.ศ.๒๕๔๒

 

---

[1] ปัญญา  ถนอมรอด, คำอธิบายประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ว่าด้วย ยืม ค้ำประกัน จำนอง จำนำ, สำนักอบรมศึกษากฎหมายแห่งเนติบัณฑิตยสภา : กรุงเทพมหานคร, ๒๕๕๔ หน้า ๒๒๒

[2] เพิ่งอ้าง, หน้า ๒๒๒

[3] มาตรา ๕๖๙ อันสัญญาเช่าอสังหาริมทรัพย์นั้นย่อมไม่ระงับไป เพราะเหตุโอนกรรมสิทธิ์ทรัพย์สินซึ่งให้เช่า

[4] มาตรา ๕๔๔ ทรัพย์สินซึ่งเช่านั้น ผู้เช่าจะให้เช่าช่วงหรือโอนสิทธิของตนอันมีในทรัพย์สินนั้นไม่ว่าทั้งหมดหรือแต่บางส่วนให้แก่บุคคลภายนอก ท่านว่าหาอาจทำได้ไม่ เว้นแต่จะได้ตกลงกันไว้เป็นอย่างอื่นในสัญญาเช่า




โหลดไฟล์ PDF ได้ที่  http://www.mediafire.com/view/?bmpietz7xrqxoy6